به گزارش بهداشت نیوز کارشناسان بهداشت تأکید کردهاند که کبد، اندام حیاتی که در سکوت کار میکند، به دلیل عادتهای روزانه که اکثر مردم متوجه آن نمیشوند، در معرض خطر آسیب است.
کبد یکی از کوشاترین اندامها است، زیرا کارهای حیاتی مانند تصفیه سموم، کمک به هضم، ذخیره مواد مغذی و تنظیم متابولیسم را انجام میدهد. با این حال، علیرغم این تواناییهای ماوراء طبیعی، کبد ما در برابر صدمات مستحکم نیست.
خطر این است که کبد ممکن است به تدریج آسیب ببیند بدون اینکه ما را به خبر کند که باعث میشود آن را “قاتل ساکت” توصیف کنند. در مراحل اولیه آسیب کبد، هیچ علائم واضحی به جز احساس کلی خستگی یا اختلال هضم، وجود نداریم.
با این حال، با ادامه آسیب، نگران کنندهترین علائم مانند زرد شدن پوست و چشم (زردی)، تورم پاها و حتی اختلال در آگاهی در موارد پیشرفته آغاز میشود.
نوشیدن بیش از حد الکل یکی از مهمترین دلایل آسیب کبد است، زیرا منجر به تجمع چربیها، التهاب و فیبروز میشود.
بیماری کبد الکلی شامل مراحل زیر است:
کبد چرب: تجمع چربی در کبد (قابل درمان با متوقف کردن نوشیدن).
هپاتیت الکلی (بروز عفونتها و زخم ها)
فیبروز کبد (سخت شدن بافت کبد و از دست دادن عملکرد آن، که درمان آن دشوار است، اما با توقف شرب الکل وضعیت بهبود مییابد).
حتی نوشیدن خفیف در طی سالها ممکن است مضر باشد، به ویژه اگر با سایر عوامل خطر مانند چاقی همراه باشد.
با این حال، مصرف الکل تنها عامل آسیب رساندن به کبد نیست، زیرا بسیاری از عادات روزانه وجود دارد که ممکن است بی ضرر به نظر برسد، اما در طولانی مدت یک بار سنگین بر این اندام حیاتی باشد.
در اینجا عادتهای متداول دیگری وجود دارد که بدون تحقق کبد آسیب میرسانند:
رژیم غذایی غیرسالم
حتی بدون الکل، چربیها به دلیل غذاهای ناسالم ممکن است در کبد جمع شوند و منجر به بیماری کبد چرب همراه با عدم تعادل متابولیک (MALD) شوند. چاقی، به ویژه در اطراف شکم، خطر ابتلا به عفونت را به همراه عواملی مانند دیابت و کلسترول بالا افزایش میدهد.
غذاهای سرشار از چربی اشباع شده (گوشت قرمز، غذاهای سرخ شده) و قندها (نوشیدنیهای شیرین شده خطر ابتلا به عفونت را ۴۰ ٪) و غذاهای فوق العاده تولید شده (فست فود) در خستگی ایجاد میکنند.
در مقابل، مطالعات نشان میدهد که رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، میوهها، غلات کامل، حبوبات و ماهی باعث کاهش چربی کبد میشود.
پاراستامول چنانچه بی اندازه مصرف شود ممکن است برای کبد کشنده باشد.
کبد هنگام از بین رفتن، یک ماده سمی تولید میکند، که کل بدن را تحت تاثیر قرار میدهد. اما دوزهای بیش از حد این مکانیسم دفاعی را خسته میکنند، که منجر به آسیب شدید میشود که ممکن است کشنده باشد.
عدم حرکت
عدم تحرک فیزیکی با چاقی و مقاومت به انسولین همراه است که باعث افزایش چربی کبد میشود. اما ورزش، حتی اگر مانند پیاده روی روزمره ساده باشد، میتواند سلامت کبد را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.
به عنوان مثال، تمرینات مقاومت در ۸ هفته چربی کبد را ۱۳ ٪ کاهش میدهد. پیاده روی سریع به مدت ۳۰ دقیقه ۵ بار در هفته باعث افزایش حساسیت به انسولین میشود.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن از طرق مختلف برای کبد مضر است. علاوه بر سموم زیادی که از طریق سیگار و فشار کبد در فرایند تصفیه آن وارد بدن میشوند، سیگار کشیدن نیز خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش میدهد.
محافظت مؤثر برای کبد نیاز به آگاهی از این خطرات دارد. تغذیه متعادل سرشار از سبزیجات، میوهها و غلات کامل، نوشیدن مقادیر کافی آب و فعالیت بدنی منظم، همه آنها عادت ساده، اما مؤثر در حفظ سلامت این اندام حیاتی هستند. همچنین، آزمایشهای دورهای، به ویژه برای افراد در معرض خطر، میتواند به تشخیص زودهنگام هرگونه مشکل و درمان آنها قبل از پیشرفت در مراحل خطرناک کمک کند.
